Op 7 februari is het dag 1 van het georganiseerde deel van onze Laplandreis. We worden wakker in onze tipi met verbazing en toch ook een beetje opluchting over het feit dat we simpelweg een heerlijke nacht hebben gehad. Ook al ligt de sneeuw open en bloot nog geen 20 centimeter van onze hoofden, wij hebben het super warm en droog. Net als onze tentggenoten. Tijd voor een raadseltje: In welke van deze twee tenten liggen wij?
Fout! De voorste. En nee, niet omdat sneeuw isoleert. In onze tent is de kachel wel warm gehouden tijdens de nacht, maar niet fanatiek opgestookt. In de andere tent is er gestookt alsof hun leven er vanaf hing (wat de mensen daarbinnen misschien ook wel zo hebben ervaren). Het gevolg: Een druipend tentdak en een rap ontdooiende bodem, waardoor veel bedden kletsnat zijn. De les: Beter in droge vrieskou, zelfs met open rits (want die begaf het de volgende nacht), dan in nattigheid. Wij liggen prima op ons sneeuwhoopje!
Voor het ontbijt volgt het onvermijdelijke groepsfotomoment. De ongeoefende choreografie tijdens het parkeren is een schouwspel op zich. De foto laat het snoeistrakke eindresultaat zien:
Voor de lunch nog is het tijd om op de enige dag waarop niet gereden wordt, toch te gaan rijden. Op sneewscooters, om precies te zijn. Ik ben en blijf geen fan van hard rijden en machines die overduidelijk volledig met je aan de haal kunnen gaan. Maar toen ik eenmaal constateerde dat de bediening van zo`n monster uit niets anders bestaat dan een stuur, een gaspieleke en een handrem, heb ik me er toch aan gewaagd. Typisch gevalletje van hoe harder het ding kan, hoe comfortabeler en stabieler hij wordt. Helaas is de rit kort en beheerst onder leiding van een gids, omdat we nu eenmaal toch een groep toeristen zijn.
En dan is de rest van de dag voor de Jokkmokker Jaarmarkt. Ooit begonnen als een straat met kraampjes, waar een jaar aan pelsjacht, textielnijverheid en wapensmederij door de Sami werd verhandeld. Inmiddels is het uitgegroeid tot een commercieel en groots event, dat het volledige centrum van het dorp overneemt en zelfs basisscholen en de openbare hal van het ziekenhuis verandert in markthallen en curiositeitendisplays.
In de verkoop zijn vooral vachten, sneeuwschoenen, bonten mutsen, wanten en sjaals, worsten, wollen en vilten kledingstukken, messen en drop in lange kleurige slierten. Internationale, moderne invloeden die de poolcirkel geslecht hebben zijn Griekse olijven, churros en mobiele telefoons die ook met de volledig in klederdracht gestoken Sami tieners vergroeid zijn.
Wat je op zo`n markt niet verwacht, maar wel kan kopen, zijn bijvoorbeeld de Aurora hut (om naast je hotel op een open plek te zetten, met het glazen dak richting verwacht Noorderlicht te draaien en te verhuren als extra kamer), een warmtepomp voor thuis en een wollen bezemsteelovertrek. Ja, een wollen bezemsteelovertrek.
Het schijnt dat de dag ervoor de koning van Zweden deze Jaarmarkt heeft bezocht. Kennelijk is het toch geen sinecure wat hier gebeurt. Nog zo`n give away was de aanwezigheid van een flinke verzameling camera’s en journalisten die we op zeker moment spotten. Zelfs Greta was in Jokkmokk om aandacht te vragen voor klimaatverandering. De Sami-cultuur en de way-of-life in Lapland staan immers ook onder druk door de stijgende temperaturen. En dichter bij eigen eend: Het is voor ons bijvoorbeeld op dit moment maar zeer de vraag of we de Noordkaap kunnen bereiken, omdat ook daar te hoge temperaturen zelfdzaam heftige sneeuwval en stormen veroorzaken die a-typisch zijn voor dat gebied. De groep die de Extreme Raid heeft gedaan, is het vorige week niet gelukt.
Even een wat meer serieuze noot: Wijnand en ik zijn onder onze reisgenoten misschien een beetje vreemde eend in de bijt. Wij hebben een katalysator laten plaatsen in dit oude bakkie. By far de duurste aanpassing die we ter voorbereiding aan de auto hebben gedaan. Zinvol? Is dat impactvol ten opzichte van meer dan 6000 km naar de Noordkaap en terug toeren op fossiele brandstof? Niet echt natuurlijk. Is het oldtimerschaamte afkopen? Ook wel een beetje. Maar wat het vooral is, is ons geloof dat heel veel kleine druppels een gloeiende plaat wel degelijk kunnen afkoelen. Net zoals we thuis het plastic scheiden terwijl de gemeente ons daar niet bij helpt. Net als de meeste van onze opdrachtgevers uit de publieke sector, voelen wij ons graag onderdeel van een groter en hoopvol verhaal waar iedereen een rol in speelt. Klein of groot. En als we ons collectieve verhaal met z`n allen een beetje kwijt zijn, dan staan we voor de formidabele uitdaging met elkaar een nieuw verhaal te creëren.
Vergeef me mijn gefilosofeer, maar ook dat doet dit land met je. Hierbij de foto die laat zien hoe en wanneer ik dit zit te schrijven. Zo dankbaar dat ik blind kan typen.
On a lighter note: De Jaarmarkt eindigde voor ons, zoals wij dat prima kunnen, met een lekker drankje, goed gezelschap en een mooi gesprek in de borreltipi. Jokkmokker Jaarmarkt bedankt! Wie weet tot eens in de zomer. Want we zijn steeds nieuwsgieriger aan het worden naar hoe dit stuk wereld er in het groen uitziet.
